Dzieje Kimerów

Na początek proste pytanie: skąd pochodził Conan Barbarzyńca? Każdy miłośnik fantastyki bez trudu odpowie na to pytanie: z Cymerii. Natomiast pytanie czy Cymeria była krainą fikcyjną jest już nieco trudniejsze. Oczywiście, zarówno kraina, o której pisał Robert E. Howard - groźna, górzysta, pokryta lasami, jak i jej mieszkańcy - wojowniczy Cymeryjczycy - to twory wyobraźni autora cyklu opowieści o Conanie.

Jednakże Howard został zainspirowany historią ludu, który rzeczywiście wywarł swoje piętno na historii Bliskiego Wschodu, a mianowicie na Kimerach.


Pochodzenie i język Kimerów


Kimerowie, nazywani również Kimmeryjczykami (gr. Κιμμέριοι), byli starożytnym ludem koczowniczym, który przemierzał Azję Mniejszą konno.

Wierzy się, że Kimerowie to lud indoeuropejski, a język, którym się posługiwali, był zbliżony do trackiego bądź irańskiego. Niestety z ich języka zachowało się jedynie kilka imion własnych, przytaczanych w asyryjskich inskrypcjach.

Według Herodota pochodzili oni z terenów położonych na północ od gór Kaukazu i od Morza Czarnego, czyli z dzisiejszej Ukrainy i Rosji. Historycy, którzy do XIX wieku n.e. bezkrytycznie przyjmowali słowa Herodota, obecnie poddają ich pochodzenie w wątpliwość, tym bardziej, że nikomu nie udało się znaleźć dowodów archeologicznych na obecność Kimerów na terenach południowej Rosji czy też Ukrainy.

Co więcej, odkrycia poczynione w archiwach królewskich w Niniwie i Calah, wcześniejsze o kilka stuleci od Herodota, sugerują, że Kimerowie zamieszkiwali tereny niedaleko Urartu, na południe od Kaukazu. Istnieją nawet raporty wywiadu wojskowego asyryjskiego władcy Sargona, które zawierają opis lokalizacji Kimerów. Według tych zapisów Kimerowie, nazywani również Gimirri, pochodzący z krainy nazywanej Gamir, wspierali podboje asyryjskie.

Historycy, który wierzą w teorię północnego pochodzenia Kimerów, wskazują na kilka kamiennych steli z terenów Ukrainy, które z powodu swojej odmienności, odróżniają się od późniejszych steli scytyjskich. Owi badacze łączą Kimerów z nadwołżańską kulturą grobów zrębowych z epoki brązu.

Powrót do spisu treści


Podboje Kimerów


Niezależnie od swojego pochodzenia Kimerowie spowodowali sporo zamieszania na Bliskim Wschodzie w VIII wieku p.n.e. Najpierw zagrozili państwu Urartu, przyczyniając się do jego upadku, ponieważ ich najazd został umiejętnie wykorzystany przez asyryjskiego władcę Sargona II. Później Kimerowie rozdzielili się na dwie grupy. Pierwsza z nich podążyła w kierunku Frygii, a druga - Persji.

Nas bardziej interesują dzieje pierwszej z tych grup. Około 680 roku p.n.e. najechała ona i zniszczyła Frygię. Frygijski władca Midas wolał ponoć zażyć truciznę niż zostać pojmanym przez Kimerów.

Po splądrowaniu Frygii Kimerowie uderzyli na Lidię. Stało się to około 650 roku p.n.e. Także w tym przypadku królestwo Lidii zostało złupione, jego stolica - Sardes - zdobyta, a władca Gyges - zabity w walce. Za panowania następcy Gygesa - Ardysa II - Kimerowie uderzyli ponownie. Upadek Sardes był wielkim szokiem dla ludów zamieszkujących Anatolię i wzbudził poczucie ogromnego zagrożenia w greckich koloniach na wybrzeżu egejskim.

Okupacja Lidii przez Kimerów nie trwała jednak długo, prawdopodobnie z powodu wybuchu epidemii. Pobił ich król lidyjski Alyattes II, a wraz z jego zwycięstwem Kimerowie zniknęli z kart historii. Niektórzy historycy przypuszczają, że osiedlili się w Kapadocji, której ormiańska nazwa brzmiała Gamir-k (Գամիրք).

Powrót do spisu treści


Osiągnięcia cywilizacyjne


Jeszcze na terenie obecnej Ukrainy, przed najazdami na Anatolię, Kimerowie zaczęli wytapiać żelazo z rudy darniowej, wynaleźli piece hutnicze (w X wieku p.n.e.) i zaczęli produkować stal. Słynęli jako mistrzowie kowalscy. Te osiągnięcia metalurgiczne bez wątpienia ułatwiły im późniejsze podboje i przyczyniły się do sukcesów na polach bitewnych.

Powrót do spisu treści


Dziedzictwo Kimerów


Waleczność Kimerów przeszła do legendy i niewątpliwie wpłynęła na charakterystykę wojowniczego Conana Barbarzyńcy z kart powieści Howarda.

Co ciekawe, we współczesnym języku gruzińskim bohatera nazywa się gmiri (გმირი), które to określenie jest wywodzone od nazwy plemienia Gimirri, czyli właśnie Kimerów.

Natomiast obraz Cymerii jako krainy położonej na krańcach świata pokrywa się z przekazem Homera zawartym w Odysei, gdzie Kimerów opisano jako żyjących za Oceanem, w krainie mgły i ciemności, tuż przed wrotami Hadesu.

Powrót do spisu treści