Nad położonym nieopodal Milasu miasteczkiem Beçin góruje potężna twierdza, wzniesiona na wysokim wzgórzu za czasów panowania lokalnej dynastii Menteşe. Pomimo bliskości wybrzeża egejskiego i usadowionego nad nim niezwykle popularnego wśród wczasowiczów kurortu Bodrum, mało kto zagląda do samego Beçin, aby podjąć się wspinaczki do tego zamczyska. Jeżeli jednak będziecie przejeżdżać przez te okolice, to może warto zatrzymać się tam choć na chwilę, chociażby po to, żeby obejrzeć rozległą panoramę roztaczającą się z murów obronnych.

Zarys historii

Beçin było miejscem, w którym znaleziono ślady osadnictwa z okresu geometrycznego, archaicznego i klasycznego. W miejscowości znajdują się też pozostałości z okresu hellenistycznego, w tym świątynia z IV wieku p.n.e. Kościół bizantyjski wskazuje, że osada istniała również w średniowieczu - choć jej niewielkie znaczenie sugerują niewielkie wymiary kościoła. Według współczesnego włoskiego źródła jego nazwa brzmiała Petzona. Informacja ta znajduje się w traktacie zawartym przez İlyasa Beja z rodu Menteşe z Wenecjanami w 1414 roku.

Okres największej świetności Beçin przypadał na XIII i XIV wiek. Wówczas, po przegranej w 1243 roku bitwie pod Kösedağ, nastąpił zmierzch potęgi Seldżuków, a powstała w Azji Mniejszej polityczna próżna została szybko wypełniona przez kilka lokalnych dynastii. Jedną z nich był ród, którego protoplastą był bej Menteşe. W okresie największej potęgi ich państwo zajmowało tereny rozciągające się od Aydınu na północy do Fethiye na południu. Za panowania wnuka założyciela dynastii - beja Orhana - stolicą tego emiratu został właśnie Beçin.

W 1358 roku państwo zarządzane przez ród Menteşe rozpadło się na dwie części. Południowe obszary przypadły Ahmedowi Ghaziemu, który rozbudował i upiększył Beçin. Jego następcy długo stawiali opór rosnącej potędze Osmanów. W 1390 roku wojska osmańskie po raz pierwszy zajęły Beçin, ale dynastii Menteşe udało się odbić swoją stolicę po 12 latach walk. Jednak już w 1426 roku ich potęga została ostatecznie złamana, a Beçin i jego okolice ostatecznie wcielono w granice Imperium Osmańskiego.

Na terenie stanowiska archeologicznego Beçin prowadzone są od 1972 roku systematyczne prace archeologiczne. W 2000 roku w Beçin znaleziono skarb monet, z których 50 000 to monety osmańskie, a 850 to monety europejskie. Jest to nie tylko największy skarb monet, jaki kiedykolwiek znaleziono w Turcji podczas wykopalisk archeologicznych, ale także największy zbiór monet osmańskich, jaki kiedykolwiek znaleziono.

Skarb składa się z około 60 000 monet pochodzących z Imperium Osmańskiego, a w większości wyprodukowanych w XVI i XVII wieku za panowania sułtanów Murada III, Mehmeda III i Ahmeda I w 18 różnych mennicach zlokalizowanych na terenie dzisiejej Anatolii, Cypru, Egiptu, Grecji, Serbii i Syrii.

Zwiedzanie

Wjeżdżając do Beçin od strony Milasu trudno jest zignorować widok na wysokie wzgórze, na szczycie którego stoi zamek (tr. Beçin Kalesi), jakby żywcem wyjęty z opowieści o średniowiecznych rycerzach. Z oddali wygląda na twierdzę niemożliwą do zdobycia, ale po podjechaniu nieco bliżej okazuje się, że pod samą bramę prowadzi całkiem dobra i przejezdna droga.

W obrębie twierdzy można znaleźć ślady wielu struktur. Znajdują się tam opuszczone domy, pomnik nagrobny z okresu hellenistycznego, a także budynki publiczne, takie jak łaźnie tureckie i cysterna na terenie wewnętrznego zamku. Ponadto można odszukać ślady kościoła z okresu Bizancjum, a także inne pozostałości archeologiczne.

Poza twierdzą najciekawszymi historycznymi strukturami w Beçin są Wielki Hamam, Meczet Orhana, Medresa Ahmeta Gaziego, Dwór i Łaźnia Beja, Fontanna z Kopułą, zajazd dla podróżnych Seymenlik, cmentarz rodu Menteşe i Medresa Karapaşa. Większość tych struktur pochodzi z XIV i XV wieku, z wyjątkiem samej twierdzy, która została zbudowana z ruin pochodzących z czasów antycznych.

Twierdza została wzniesiona za czasów potęgi rodu Menteşe, a do jej budowy wykorzystano wszelkie dostępne materiały, w tym - fragmenty świątyni Zeusa, stojącej dokładnie w tym samym miejscu od czasów antycznych. Uważne spojrzenie na twierdzę z pewnością wskaże marmurowe stopnie z tej budowli, służące obecnie jako podbudowa zamczyska. Przypuszcza się, że pierwsze fortyfikacje w tej lokalizacji powstały wcześniej, w okresie bizantyjskim, ale zachowane do naszych czasów mury pochodzą z XIV wieku.

Po upadku państwa Menteşe na terenie samej twierdzy oraz wokół niej powstało wiele domów mieszkalnych. Chociaż oficjalnie zabudowania znajdujące się w obrębie murów obronnych zostały opuszczone w latach 70-tych XX wieku, to podczas spaceru po twierdzy można się przekonać, że niektóre z nich sprawiają wrażenie ciągle użytkowanych.

Tuż przed bramą zamkową stoi pokaźnych rozmiarów tzw. Wielki Hamam czyli obecnie zrujnowana łaźnia. Jej podłogi wyłożone są marmurem pozyskanym zapewne z dawnej, karyjskiej osady, a zadaszenie zostało wykonane w formie kopuł. Podobno po wchłonięciu państwa Menteşe przez Osmanów, budynek łaźni służył lokalnym bandytom jako kryjówka i miejsce przechowywania zrabowanych kosztowności. W pobliżu znajduje się również pochodzący z XIV wieku budynek dawnego zajazdu (czyli zawiyah). Jest on wspominany przez słynnego arabskiego geografa i podróżnika Ibn Battutę w dziele jego życia czyli księdze "Podarunek dla patrzących na osobliwości miast i dziwy podróży". Ponadto stoją tu skromne pozostałości mauzoleum wzniesionego na przełomie XIV i XV wieku oraz fontanny z XV wieku.

Medresa Karapaşa znajduje się na południe od miasta, poza murami miejskimi. Prawdopodobnie została zbudowana w pierwszej połowie XV wieku. Tylko część murów budowli pozostała nienaruszona. Ten jednopiętrowy budynek ma prawie kwadratowy kształt i prostokątny plan, z otwartym dziedzińcem. Na wschodnim i zachodnim krańcu znajdują się trzy pokoje studentów.

Medresa Ahmeta Gaziego, której budowa została zlecona przez Ahmeda Gaziego z rodu Menteşe w 1375 r., to kolejna historyczna budowla edukacyjna w mieście. W pobliżu medresy Ahmeta Gaziego znajduje się Meczet Orhana. Jedyne elementy tej konstrukcji, które przetrwały do ​​dziś, to drzwi wejściowe, nisza mihrabu, marmurowa rama drzwi i nadproża na północnej fasadzie. Nie zachowała się inskrypcja fundacyjna tego meczetu, jednak sławny osmański podróżnik z XVII wieku Evliya Çelebi odwołał się do niej w swojej "Księdze podróży”.

Wspomniał on, iż: "Ten błogosławiony meczet został zbudowany przez ogromnego, wspaniałego, triumfującego i zwycięskiego Emira, Sułtana Weteranów Tureckich, Şucaü’d-devle’d-dina Orhana Ibn Massouda w 732 roku. Niech Allah błogosławi jego zwycięstwa. Nie ma minaretu i jest starożytną budowlą, obecnie pokrytą ziemią. Jest wzniesiona na długich i unoszących się stopach, a wewnątrz meczetu znajduje się szesnaście sosnowych filarów". Posługując się współczesnym kalendarzem oznacza to, że budynek wzniesiono w 1331 roku n.e.

Informacje praktyczne

W 2024 roku część zamku była tymczasowo zamknięta dla zwiedzających z powodu renowacji. Godziny otwarcia to 08:30-17:30, a cena biletu wynosiła 3 euro.

Dojazd

Transportem publicznym: autokary docierają do oddalonego o 6 km od Beçin dworca autokarowego w Milasie, z którego można podejść do zamku na piechotę lub wynająć taksówkę.

Samochodem: z położonego na południe od centrum Milasu skrzyżowania głównych dróg D525 i D330 odchodzi również boczna droga w kierunku południowym, do Ören, prowadząca przez Beçin. Po przejechaniu z tego skrzyżowania 1,5 km dojeżdża się pod wzgórze zamkowe. Drogę wjazdową pod sam zamek wskazuje stosowna brązowa tablica.