Alfabet turecki

Wysłane przez mruk w wt., 15/07/2008 - 20:15

Alfabet turecki to odmiana alfabetu łacińskiego wykorzystywana do zapisu języka tureckiego. Składa się on z 29 liter, z których 7 to modyfikacje liter podstawowych stworzone na potrzeby zapisu dźwięków języka tureckiego. Obecnie używany alfabet został wprowadzony w 1928 r. podczas reformy języka przeprowadzonej przez Atatürka. Wcześniej w Imperium Otomańskim wykorzystywany był alfabet oparty na alfabecie arabskim.

Alfabet turecki jest fonetyczny, co oznacza, że każdy znak odpowiada jednej głosce. Wymowa języka tureckiego nie powinna sprawiać Polakom problemu. Wyjątkiem jest litera ğ, która jest wymawiana różnie w zależności od poprzedzającej ją samogłoski. Warto też zauważyć, że kropkę nad tureckim İ stawia się także nad dużą literą. Powoduje to nieco zamieszania, jeżeli musimy korzystać z tureckiej klawiatury w kawiarence internetowej.

Litera turecka	Polski odpowiednik/wymowa
A, a	a
B, b	b
C, c	dż
Ç, ç	cz
D, d	d
E, E	e
F, f	f
G, g	g
Ğ, ğ	j po e, i, ö, ü lub niewymawiane po a, ı, o, u
H, h	h
I, ı	y
İ, i	i
J, j	ż
K, k	k
L, l	l
M, m	m
N, n	n
O, o	o
Ö, ö	jak francuskie eu lub niemieckie ö
P, p	p
R, r	r
S, s	s
Ş, ş	sz
T, t	t
U, u	u
Ü, ü	jak francuskie u lub niemieckie ü
V, v	w
Y, y	j
Z, z	z

Szczegółowy opis języka tureckiego można znaleźć w książce Tadeusza Majdy Język turecki wydanej przez Wydawnictwo Akademickie Dialog.

Pisanie tekstów tureckich jest dosyć uciążliwe ze względu na trudności z wprowadzaniem liter alfabetu tureckiego. Największy problem to rozróżnienie między i/İ oraz ı/I. Dla ułatwienia poniżej podajemy tablicę kodów standardu Unicode zawierającą zestawienie znaków typowych dla języka tureckiego. Aby wprowadzić odpowiedni znak należy wykonać czynność zależną od posiadanego systemu operacyjnego.

W systemie Linux ze środowiskiem GNOME znaki Unicode można wprowadzić kombinacją CTRL+SHIFT+u+kod znaku.
W systemie Windows znak Unicode wprowadzamy trzymająć klawisz ALT i jednocześnie wpisująć kod z klawiatury numerycznej. Dodtkowo w programie Microsoft Word znaki Unicode uzyskać można naciskając kombinację ALT+X po wpisaniu odpowiedneigo kodu.