Muzeum w Amasyi, położone w południowej, mniej malowniczej od północnej, stronie miasta, zajmuje niewyróżniający się wyglądem betonowy budynek, dla większego efektu pomalowany na różowo. Niech jednak pierwsze wrażenie nie odstrasza potencjalnych odwiedzających, bowiem muzeum posiada w swoich gablotach wiele ciekawych eksponatów, z których zapewne najbardziej szokujące są najprawdziwsze mumie.

Krótka historia muzeum

Znaleziska z okolic Amasyi zostały początkowo zebrane w 1925 roku w dwóch pomieszczeniach o funkcji magazynowej wewnątrz medresy należącej do kompleksu meczetowego sułtana Beyazıta II. Z biegiem czasu ilość zmagazynowanych eksponatów znacząco przyrastała i powstała potrzeba znalezienia dla nich nowej lokalizacji. W 1962 roku przeniesiono je do meczetu Gök Medrese Camii, pochodzącego z czasów seldżuckich.

W marcu 1977 roku nastąpiła kolejna przeprowadzka, do nowoczesnego budynku, w którym po dziś dzień mieści się muzeum. Po intensywnych pracach przygotowawczych muzeum zostało oficjalnie udostępnione zwiedzającym w 1980 roku.

Organizacja muzeum i najciekawsze eksponaty

Muzeum jest podzielone na trzy główne części: archeologiczną, zawierającą eksponaty pochodzące z dziejów 13 cywilizacji, etnograficzną oraz specjalną, przeznaczoną dla mumii z okresu Ilchanidów — dynastii pochodzenia mongolskiego z XIII i XIV wieku n.e.

Na parterze muzeum zwiedzanie rozpoczyna się nietypowo — od gabloty ze skamieniałościami właściwymi oraz śladowymi.

Za rogiem mieszczą się już standardowe eksponaty: amfory z czasów rzymskich i bizantyjskich, w tym pochodzące ze statku zatopionego w pobliżu Bafry, sarkofagi rzymskie oraz jeden hellenistyczny, wykonany z brązu, znaleziony w tumulusie Çakırmıstığın w okolicach Esençay.

Uwagę przyciągają bardzo dobrze opisane i ciekawie zaprezentowane znaleziska z wykopalisk archeologicznych prowadzonych na stanowisku w Oluz Höyük.

Dalej znajdują się posągi oraz marmurowe inskrypcje pochodzące z meczetów i medres zbudowanych w Amasyi w czasach osmańskich.

Część etnograficzna zawiera dywany, kilimy i torby, przywiezione do Amasyi przez imigrantów z Azerbejdżanu w czasie wojny osmańsko-rosyjskiej w latach 1897 - 1898. Kolejne dywany pochodzą z Milasu, Kırşehir i Avanos w Kapadocji.

Sekcja eksponatów wykonanych z drewna przedstawia przykłady sztuki stolarskiej pochodzące z okresu bizantyjskiego, seldżuckiego i osmańskiego. Najciekawsze są oryginalne drzwi z Gök Medrese Camii z połowy XIII wieku. Bogato rzeźbione odrzwia, udekorowane są między innymi cytatami z Koranu oraz wzorami geometrycznymi.

Najważniejszy eksponat posiadany przez muzeum w Amasyi to wystawiona na pierwszym piętrze niepozorna na pierwszy rzut oka figurka. W literaturze fachowej nazywana bywa "Statuetką z Amasyi". Przedstawia hetyckiego boga burzy Teszuba. Figurkę wykonano jako odlew z brązu, niestety do naszych czasów nie zachowały się jej ręce i nogi. Wyglądem, zwłaszcza przez szpiczaste nakrycie głowy, przywołuje na myśl wykute w skale postacie bogów z sanktuarium Yazılıkaya. Posążek znaleziono przypadkowo w tumulusie w miejscowości Doğantepe (okolice Amasyi) w 1962 roku. Ta niewielka, mierząca zaledwie 21,5 cm wysokości, figurka jest znaleziskiem wyjątkowym — to największa rzeźba metalowa przedstawiająca postać ludzką z tego okresu historii (1450 -1200 r. p.n.e.).

Na pierwszym piętrze muzeum znajduje się więcej eksponatów z czasów hetyckich, jak również przedmioty pochodzące z Urartu, Frygii, epoki hellenistycznej, czasów rzymskich oraz bizantyjskich.

Sekcja etnograficzna na piętrze to dość typowa kolekcja narzędzi, naczyń, broni, kufrów, ceramiki i ręcznie przepisywanych Koranów.

Pod koniec wizyty w muzeum można odwiedzić salę, w której wystawione są zmumifikowane szczątki ludzkie, pochodzące z okresu panowania Ilchanidów. Ciała, zmumifikowane bez usuwania organów wewnętrznych, zostały odkryte pod meczetem Burmalı Minare w Amasayi. Uwaga: wrażenie z odwiedzenia tej sali jest bardzo mocne, nie polecamy tego osobom wrażliwym i dzieciom!

Ogród muzeum

W ogrodzie przy muzeum znajdują się duże kamienne eksponaty, pochodzące z czasów hetyckich, hellenistycznych, bizantyjskich, seldżuckich i osmańskich.

Informacje praktyczne

Muzeum położone jest przy głównej ulicy Amasyi, czyli Atatürk Caddesi, w samym centrum miasta. Czynne jest codziennie, w godzinach od 8:15 do 12:00 i od 13:00 do 19:00. W muzeum można robić zdjęcia, zakazane jest jednak użycie lampy błyskowej. Cena biletu w 2023 roku wynosiła 60 TL.

Przeczytaj więcej o mieście Amasya.