Miasteczko Birgi to wielka i bardzo miła niespodzianka dla tych podróżników, którzy podczas pobytu w prowincji Izmir zdecydują się na oddalenie od wybrzeża Morza Egejskiego. Można nawet zaryzykować twierdzenie, że Birgi to najpiękniejsze miasteczko w całej Turcji, chociaż słowa i zdjęcia nie są w stanie oddać jego nieodpartego uroku. Nawet o wiele słynniejsze Safranbolu nie zrobiło na nas tak wielkiego wrażenia.

Ulica w Birgi

Chociaż historia osadnictwa na tym obszarze sięga czasów antycznych, to najważniejsze zabytki w Birgi pochodzą z czasów panowania Turków seldżuckich i osmańskich. Najpiękniejszym budynkiem w miasteczku jest z pewnością XVIII-wieczna posiadłość Çakırağa, ale oprócz niej w Birgi znajduje się tak wiele zabytkowych meczetów, medres i domostw, że na ich podziwianiu można spędzić cały dzień i nadal czuć niedosyt.

Rys historyczny

Okolice Birgi w czasach starożytnych znajdowały się kolejno pod kontrolą cywilizacji frygijskiej, lidyjskiej i perskiej. Następnie, po okresie rozkwitu Królestwa Pergamonu, przeszły pod kontrolę rzymską i bizantyjską. W czasach antycznych miasto znane było jako Dios Hieron (czyli Sanktuarium Zeusa), a w VII wieku n.e. jego nazwę zmieniono na Christoupolis. Od XII wieku używano nazwy Pyrgion, która w zniekształconej formie zachowała się do współczesności.

W XII wieku na tereny zachodniej Azji Mniejszej zaczęły napływać plemiona tureckie, które stopniowo osadzały się na tym terenie. Birgi stało się w tamtym okresie stolicą lokalnego państewka czyli bejliku, zarządzanego przez ród Aydınoğlu. Jako centrum polityczne i kulturowe, zostało ozdobione licznymi budynkami, w tym wspaniałymi meczetami i łaźniami oraz grobowcami, fontannami i posiadłościami należącymi do bogaczy. Budowle te powstawały przy użyciu lokalnych materiałów budowlanych: gliny, kamieni i drewna, ale również z wykorzystaniem fragmentów architektonicznych budynków dawniejszych. Ślady takiej działalności widoczne są w wielu budowlach w Birgi. W 1426 roku Birgi zostało ostatecznie włączone w obręb Imperium Osmańskiego, w którym zachowało duże znaczenie jako centrum kulturowe aż do XVII wieku.

Typowa zabudowa w Birgi

Birgi współcześnie

Obecnie miasteczko Birgi liczy sobie około 5 tysięcy mieszkańców. Administracyjnie należy do prowincji Izmir, w obrębie której zarządzane jest przez władze dystryktu Ödemiş.

W 1994 roku Birgi zostało uznane za miejsce Światowego Dziedzictwa Kulturowego przez turecką fundację ÇEKÜL (tr. Çevre ve Kültür Değerlerini Koruma ve Tanıtma Vakfı czyli Fundacja Ochrony i Promocji Dziedzictwa Naturalnego i Kulturowego). Od tego momentu miasteczko przeszło gruntowny proces restauracji i renowacji najbardziej znaczących budynków. Odnowa Birgi stanowić może obecnie wzorzec staranności i wrażliwości przeprowadzonej odbudowy i przekształceń, dzięki którym miasteczko zyskało na atrakcyjności turystycznej, nie zatracając przy tym uroku oraz wartości historycznej. Wszelkie oznakowania, nazwy ulic i kierunkowskazy wykonane są z drewna i doskonale komponują się z zabytkową zabudową.

Zabytkowe domy w Birgi

Co więcej, w 2012 roku Birgi zostało zgłoszone do UNESCO i oczekuje na wpisanie na Listę Światowego Dziedzictwa prowadzoną przez tą organizację. Jako uzasadnienie prośby o uznanie Birgi za godne znalezienia się na tej liście wspomniane zostały wielokulturowe aspekty historycznej zabudowy miasteczka. Stanowi ono cenny przykład miejsca, w którym została zachowana autentyczność i integralność budynków pochodzących z różnych okresów historii. Założenia urbanistyczne Birgi odzwierciedlają ciągłość dziejów miasta od czasów frygijskich po współczesność. Na terenie Birgi znajduje się obecnie ponad 100 zabytkowych budowli, oficjalnie chronionych przez tureckie Ministerstwo Kultury i Turystyki.

Uliczka w Birgi

Informacje praktyczne

Noclegi

W samym Birgi znajduje się kilka pensjonatów, wśród których warto wspomnieć o Birgi Çınaraltı Pansiyon (tel. +90 232 531 5358) oraz o Dervişağa Konağı (tel. +90 232 531 6060). W pobliżu (około 20 km) Birgi położona jest również miejscowość wypoczynkowa Gölcük, w której można znaleźć nocleg w hotelu Gölcük położonym nad wysokogórskim jeziorem o tej samej nazwie.

Dervişağa Konağı