Ödemiş

Współrzędne GPS: 38.228802, 27.971600

Region: 

Głównym powodem, dla którego podróżnicy trafiają do miasta Ödemiş, jest bliskość niezwykle ciekawego miasteczka-skansenu Birgi. Jednakże warto również zatrzymać się na chwilę w samym Ödemiş, żeby skosztować lokalnej specjalności kulinarnej czyli kebaba Ödemiş oraz odwiedzić niewielkie muzeum, w którym zgromadzono eksponaty z pobliskich stanowisk archeologicznych.

Park w centrum Ödemiş

Centrum Ödemiş położone jest w pobliżu placu Hurriyet Meydanı, na którym stoi pomnik jednego z lokalnych bohaterów, nazywanych Efe. Byli to przywódcy lokalnych oddziałów zbrojnych (tzw. Zeybeków), które działały na wybrzeżu egejskim. Ich początki sięgają XVI wieku, kiedy to miejscowa ludność wszczęła protesty skierowane przeciwko niesprawiedliwym rządom lokalnych gubernatorów. Zeybekowie byli więc lokalną wersją rozbójników, którzy chronili ludność lokalną przed posiadaczami ziemskimi, bandytami i poborcami podatków. Osiedlali się w terenach górzystych, kultywowali własne tradycje oraz odznaczali charakterystycznym ubiorem.

Podczas wojny grecko-tureckiej, toczonej w latach 1919-1922 Zeybekowie udzielili poparcia tureckiemu ruchowi oporu, a następnie zostali wcieleni do tureckich sił zbrojnych i odznaczyli się bohaterską postawą podczas walk. Po zakończeniu wojny wielu Efe otrzymało na stałe emerytury od rządu tureckiego i osiedliło się w miastach zachodniej Anatolii.

Ekspozycja poświęcona Efe w muzeum w Ödemiş

W Ödemiş urodziło się dwóch słynnych Efe. Pierwszy z nich - Çakırcalı Mehmet Efe - uznawany jest przez lokalną ludność za bohaterskiego obrońcę uciśnionych biedaków. Działalność rozpoczął w 1893 roku, po śmierci ojca, zamordowanego przez sierżanta z armii osmańskiej. Sam zginął w 1911 roku, także z rąk żołnierzy osmańskich.

Drugim z nich był jego krewniak, Gökçen Efe, który dowodził oddziałami partyzantów, prowadzącymi działania zbrojne przeciwko wojskom greckim. Zginął podczas bitwy toczonej w okolicy Ödemiş 16 listopada 1919 roku.

Kolekcja broni białej i palnej w muzeum w Ödemiş

Obecnie Ödemiş słynie w całym kraju z uprawy ziemniaków, które uważane są za najlepsze w Turcji. Ponadto znane jest z lokalnej potrawy, nazywanej Tereyağlı Ödemiş Köftesi lub Ödemiş Kebabı. Cienkie wałeczki mielonego mięsa (wołowiny i baraniny) podaje się na podsmażonych na maśle kawałkach chleba pszennego, a całość dekoruje grilowanymi pomidorami i papryką oraz świeżą pietruszką.

Tereyağlı Ödemiş Köftesi czyli Ödemiş Kebabı

Informacje praktyczne

Kilka restauracji podających lokalne potrawy, w tym Tereyağlı Ödemiş Köftesi, znajduje się przy ulicy Dr. Mustafa Bey Caddesi, odchodzącej od głównej alei miasta (Mithatpaşa Caddesi) przy rondzie i urzędzie pocztowym. Wśród tych lokali polecamy restaurację Ulus Lokantası, gdzie za przystępną cenę można popróbować kilku rodzajów zup (3,50 TL), potraw typu güveç (8 TL) oraz słynnego Ödemiş Köftesi (7 TL).

Rondo w centrum Ödemiş

Przy alei Mithatpaşa Caddesi działają dwa hotele: Çiftçi Otel (tel. 00 90 232545 5874) oraz Otel Güven (tel. 00 90 232 509 0909).

Co warto zobaczyć: 

Najciekawszym meczetem w Ödemiş jest Merkez Gürgüzade Camii, zbudowany w 1811 roku. Jego wnętrze zdoby drewniany sufit i kazalnica oraz kolumny pozyskane najwyraźniej z terenu dawnej osady rzymskiej.

W Ödemiş działają dwie placówki muzealne. Pierwszą z nich jest Muzeum ÖYKAM (Ödemiş Yıldız Kenti Arşivı ve Müzesi). Ta nowa placówka o charakterze etnograficznym mieści się w XIX-wiecznej posiadłości, która początkowo służyła jako karawanseraj (po nazwą Kececi Han), a następnie pełniła funkcję hotelu Yıldız. Chwilą największej świetności tego hotelu była wizyta premiera Turcji Adnana Menderesa w latach 50-tych XX wieku, ale w późniejszym okresie hotel stał się tanią noclegownią. Obecnie, po gruntownej renowacji, budynek mieści ekspozycje ilustrujące rozmaite aspekty lokalnej historii i życia codziennego

Drugie muzeum w Ödemiş to tradycyjna placówka o profilu archeologiczno-etnograficznym. Zgromadzone w nim znaleziska pochodzą z prowadzonych w pobliżu Ödemiş wykopalisk na stanowiskach Neikaia, Hypaipa i Diosheron, a tradycyjne stroje ludowe oraz tkaniny przekazał muzeum miejscowy kolekcjoner.

Eksponaty etnograficzne w muzeum w Ödemiş

Ponadto Ödemiş może posłużyć jako baza wypadowa dla podróżników, którzy chcą odwiedzić miasteczko Birgi (odległość z Ödemiş wynosi 10 km), pojechać w pobliskie góry Bozdağlar, w których znajduje się malownicze jezioro Gölcük (18 km). Można nawet zaplanować sobie z Ödemiş wycieczki do dwóch miejscowości, które wymienione były przez św. Jana wśród tzw. Siedmiu Kościołów Apokalipsy. Są to: miasto Alaşehir (czyli antyczna Filadelfia) oraz wioska Sart (dawna stolica Lidii - Sardes).

Fontanna w parku w Ödemiş

Jak dotrzeć?: 

Pociągiem: z Izmiru (stacja Basmane) przez Tire kursuje do Ödemiş pociąg osobowy, jeżdżący 6 razy dziennie, plus dodatkowy późnowieczorny kurs w weekendy. Dworzec kolejowy w Ödemiş położony jest po południowej stronie miasta, przy ulicy İstasyon Caddesi.

Autokarem: Ödemiş posiada liczne połączenia autokarowe z najważniejszymi miastami w regionie egejskim oraz w innych częściach kraju. Najważniejsze połączenia lokalne łączą miasto z: Birgi (10 km), Tire (37 km) i Izmirem (115 km). Rzadziej kursują autokary do Salihli (53 km) i Aydınu (124 km).

Samochodem: Ödemiş leży przy trasie D310, nieco na uboczu od głównych tras drogowych wiodących przez Turcją zachodnią. Droga D310 na zachodzie łączy się z autostradą E87 (Izmir - Aydın), a na wschodzie doprowadza do drogi D585 (Alaşehir - Denizli).

Powiązane artykuły: 

Powiązane relacje: