Starożytne Olympos to jedno z sześciu najważniejszych miast tzw. federacji likijskiej, obok Ksantos, Patary, Pinary, Myry i Tlos.

Zdjęcie udostępniła nam L.B. (Portakal Çiçeğim)

Zarys historii

Niewiele wiadomo jest o założeniu i najdawniejszych dziejach Olympos. Około 100 roku p.n.e. było już ważnym miastem regionu i posiadało maksymalną ilość głosów (czyli trzy) w federacji likijskiej. Podczas pierwszej wojny Rzymu z Mitrydatesem VI Eupatorem - królem Pontu (89 - 85 r. p.n.e.), piraci z wybrzeży Pamfilii i Cylicji tworzyli znaczącą część floty pontyjskiej, a po jej zakończeniu zachowali niezależność. Jeden z piratów - Zenicetes utrzymał Olympos, Korykos (obecnie Kızkalesi) i Phaselis i w przeciągu kilku lat uczynił z Olympos stolicę prowincji, która rozciągała się przez wschodnią Cylicję i równinę Pamfilii. Jednakże w 78 roku p.n.e. Rzymianie rozpoczęli kampanię przeciwko Zenicetesowi, w której, jako młody oficer, uczestniczył Juliusz Cezar. W jej wyniku Zenicetes został zapędzony w pułapkę w Olympos i popełnił samobójstwo przez samospalenie.

Zdjęcie udostępniła nam L.B. (Portakal Çiçeğim)

Olympos rozkwitało przez dwa i pół wieku panowania rzymskiego, a w 129 r. n.e. zostało zaszczycone wizytą cesarza Hadriana, po której przemianowano je na Hadrianopolis. Jednak w III wieku n.e. znacznie podupadło w skutek łupieżczych wypraw korsarzy i w tym stanie weszło w okres średniowiecza. Jego port został ufortyfikowany przez Genueńczyków w końcowym okresie Cesarstwa Bizantyjskiego, ale po podboju Anatolii przez Osmanów Olympos zostało całkowicie opuszczone.

Zdjęcie udostępniła nam L.B. (Portakal Çiçeğim)

Stan obecny

Ruiny Olympos leżą wzdłuż wybrzeży rzeki, która wypływa na kamienistą plażę tam, gdzie niegdyś znajdował się port miasta. Budowle, które przetrwały wieki zapomnienia, są zarośnięte krzewami i drzewami, co czyni Olympos miejscem trudnym do dokładnego spenetrowania podczas zwiedzania.

Zdjęcie udostępniła nam L.B. (Portakal Çiçeğim)

Na południowym brzegu rzeki znajduje się nieźle zachowany pas nabrzeża oraz ruiny dużej budowli, najprawdopodobniej magazynu. Na brzegu północnym, w pobliżu ujścia, leżą ruiny akropolu, gdzie najprawdopodobniej spalił się Zenicetes i jego towarzysze.

Zdjęcie udostępniła nam L.B. (Portakal Çiçeğim)

Bardziej w głębi lądu, po stronie południowej znajdują się pozostałości kilku budynków, w tym bazyliki, która we wczesnym okresie bizantyjskim służyła jako kościół. Jeszcze dalej widać przyporę mostu, który niegdyś łączył dwie części miasta. Główna część mieszkalna znajdowała się na brzegu północnym. Na wzgórzu powyżej brzegu południowego usytuowany jest teatr, całkowicie zarośnięty dzikimi krzewami, z którego większość siedzisk została zdemontowana i wykorzystana jako materiał budowlany.

Zdjęcie udostępniła nam L.B. (Portakal Çiçeğim)

Dokładnie naprzeciwko teatru, po stronie północnej położone są pozostałości kompleksu gimnazjum i łaźni, a dalej w głębi lądu, na brzegach bagnistego stawu stoi wspaniały portal z rzeźbionym nadprożem - bez wątpienia najciekawszy zabytek w Olympos. Obok portalu znajduje się podstawa pomnika, której inskrypcja wskazuje, że był on poświęcony Markowi Aureliuszowi. Komu poświęcona była świątynia, do której prowadziły ozdobne drzwi, nie wiadomo, ale przypuszcza się, że Hefajstosowi - bóstwu ognia, kowali i złotników. Hefajstos był bowiem patronem miasta Olympos, z powodu jego bliskości do wiecznie płonących ogni, płonących na jednym ze wzgórz ponad miastem, zwanych Chimerą (tr. Yanartaş). Już od IV wieku p.n.e. antyczni pisarze (m.in. Pliniusz Starszy) kojarzyli to niezwykłe zjawisko ze starogreckim mitologicznym potworem zionącym ogniem.

Zdjęcie udostępniła nam L.B. (Portakal Çiçeğim)

Bilet wstępu na teren Olympos kosztuje 3 TL.

Poznaj dzieje Licyjczyków.

Więcej informacji o Olympos znajdziecie w relacji Podróż na wschód.