Odwiedzając niepozorne ruiny położone nieopodal jeziora Bafa trudno uwierzyć, że w czasach antycznych Myus było państwem-miastem należącym potężnej konfederacji dwunastu jońskich kolonii w Azji Mniejszej. Podobnie, jak w przypadku Miletu czy Priene, dzieje Myus związane są nieodłącznie z rzeką Meander, która przez stulecia stopniowo zamulała dużą zatokę, u wybrzeży której położone były te miasta.

Twierdza z czasów bizantyjskich w Myus

Zarys historii

Według greckiego geografa i historyka Strabona Myus założył Kydrelos, syn legendarnego króla ateńskiego Kodorsa. O wyborze miejsca pod założenie osady zadecydowała atrakcyjna wówczas lokalizacja: na niewielkim półwyspie wchodzącym w wody Zatoki Latmijskiej, po której pamiątką jest obecnie jezioro Bafa.

Zalewiska koło Myus

Myus zawsze było najmniejsze z miast jońskich w Azji Mniejszej, do czego przyczyniło się jego położenie. Wkrótce po założeniu miasta Zatoka Latmijska zaczęła się zamulać, a Myus położone było w miejscu, gdzie proces nanoszenia osadów rzecznych przebiegał wcześniej niż w przypadku Miletu. Dodatkowo wskutek powstania obszaru moczarów wokół miasta jego mieszkańcy zaczęli chorować na malarię, przenoszoną przez komary, które upodobały sobie bagienne tereny.

Twierdza z czasów bizantyjskich w Myus

Skalę szybkiego upadku Myus ilustruje fakt, że w 499 roku p.n.e. w jego porcie mogła zacumować flota złożona z 200 okrętów, stanowiąca perską siłę uderzeniową złożoną ze statków greckich i fenickich, zebranych w celu zdobycia wyspy Naksos. Jednak już pięć lat później, podczas bitwy z Persją pod Lade, Myus mogło dostarczyć zaledwie 3 okręty z powodu zamulenia portu.

Zalewiska koło Myus

Około 465 roku p.n.e. Myus wraz z Magnezją nad Meandrem oraz Lampsakos (obecnie Lapseki) zostało przekazane w darze Temistoklesowi przez perskiego króla Artakserksesa. Temistoklesowi, bohaterskiemu dowódcy ateńskiemu, Grecy zawdzięczali zwycięstwo w bitwie morskiej z Persją stoczoną w 480 roku p.n.e. pod Salaminą. Był również jednym ze współtwórców Ateńskiego Związku Morskiego. Popadł jednak w niełaskę rodaków i został wypędzony z Aten decyzją podjętą na zasadzie ostracyzmu. Za ironię losu należy uznać fakt, że ostatnie lata życia Temistokles spędził na terenach należących do Persji, a Artekserkses za dobrą służbę oddał mu jako namiestnikowi władzę nad wymienionymi wyżej koloniami greckimi.

Twierdza z czasów bizantyjskich w Myus

Myus należało do Ateńskiego Związku Morskiego, który oficjalnie powstał około 478 roku p.n.e. w celu obrony miast jońskich przed Persją. Jako najmniejsze z tych miast zobowiązane było płacić najniższą składkę. Wiadomo, że w 390 roku p.n.e. miasto było jeszcze niezależne i wchodziło nawet w spory terytorialne z Miletem.

Wzgórze, na którym znajdują się ruiny Myus

W 201 roku p.n.e. Myus zostało zdobyte przez macedońskiego króla Filipa V Antygonidę, który następnie przekazał to miasto pod kontrolę Magnezji nad Meandrem, w zamian za żywność dla swojej armii.

Twierdza z czasów bizantyjskich w Myus

Jednakże wkrótce potem Myus tak podupadło, że straciło resztki niezależności i zostało włączone formalnie do Miletu w formie tzw. synojkizmu czyli procesu łącznia wiosek z centralnym polis. W czasach rzymskich mieszkańcy Myus zdecydowali się na ostateczny ruch i przeprowadzkę do Miletu, zabierając ze sobą cały dobytek oraz posągi bogów. Od tamtego momentu miasto popadło w ruinę i nigdy nie zostało odbudowane.

Wzgórze, na którym znajdują się ruiny Myus

Prace archeologiczne

Podczas prowadzonych w Milecie przez Theodora Wieganda prac archeologicznych znaleziono kilka fragmentów architektonicznych z okresu archaicznego, noszących inskrypcje związane z Myus oraz z tamtejszą świątynią Apollona Termintheusa. Fragmenty te, odkryte na terenie milezyjskiego teatru, stadionu oraz świątyni Ateny, stanowiły potwierdzenie identyfikacji antycznego Myus z ruinami nazywanymi Avşar Kalesi.

Samo Myus również przyciągnęło archeologów. Już w 1908 roku Wiegand przeprowadził na jego terenie pierwsze wykopaliska, a znalezione fragmenty budowli wysłał do Berlina. Najciekawsze z nich to reliefy przedstawiające wyścigi rydwanów.

W 1964 i 1966 w Myus prace prowadził Hans Weber, który oczyścił teren wokół pozostałości dwóch świątyń i stworzył plan dawnego miasta.

Zalewiska na terenie dawnej Zatoki Latmijskiej, w tle twierdza bizantyjska w Myus

Zwiedzanie Myus

Ruiny Myus położone są na niewielkim wzgórzu, na którym niegdyś stały świątynie. Na samym szczycie znajdują się pozostałości bizantyjskiej twierdzy z XIII wieku n.e. Poniżej, na zboczu, na dwóch tarasach stały niegdyś święte budowle, z których niewiele się zachowało. Samo miasto leżało poniżej, na południowy-wschód od wzgórza świątynnego.

Najważniejsza świątynia w Myus poświęcona była Apollonowi Termintheusowi, która stała na wyższym z dwóch tarasów. Poniżej znajdowała się świątynia Dionizosa. Z obu tych budowli nie zachowało się prawie nic oprócz marmurowych fundamentów, gdyż najważniejsze znalezione fragmenty zostały wywiezione przez niemieckich archeologów do Berlina. Widoczne są również fragmenty murów z okresu archaicznego, oddzielające tarasy na wzgórzu.

Twierdza z czasów bizantyjskich w Myus

Najciekawszym budynkiem na terenie Myus, w całkiem dobrym stanie, jest twierdza wzniesiona przez Bizantyjczyków w okresie od 1200 do 1250 roku n.e.

Twierdza z czasów bizantyjskich w Myus

Podczas wizyty w Myus warto zatrzymać się przy drodze dojazdowej i pooglądać położone poniżej wzgórza tereny zalewowe. Ten obszar, dawniej stanowiący część Zatoki Latmijskiej, jest obecnie domem dla wielu gatunków ptactwa.

Ptaki na terenach zalewowych pod Myus