Muzeum Archeologiczne w Istanbule mieści się tuż przy Pałacu Topkapı, w parku Gülhane. Posiada w swojej kolekcji zbiory eksponatów z czasów sumeryjskich, babilońskich i hetyckich. Jest jedną z najciekawszych tego typu placówek w Turcji i każdy miłośnik historii znajdzie tu interesujące go eksponaty.

Właściwie nie powinno mówić się tutaj o jednym muzeum, a o trzech odrębnych muzeach, które mieszczą się w trzech budynkach. Na terenie muzeum obowiązuje jeden bilet wstępu, upoważniający do odwiedzenia wszystkich ekspozycji. Założycielem muzeum był znany XIX-wieczny turecki archeolog Osman Hamdi, a od jego czasów kolekcja znacznie się powiększyła.

Pierwszy budynek to po lewej stronie od kas biletowych mieści Muzeum Starożytnego Wschodu (Eski Şark Eserleri Müzesi). Sama budowla powstała w XIX wieku i służyła niegdyś jako siedziba Akademię Sztuk Pięknych. Obecnie wystawione są w niej eksponaty pochodzące z terenów Anatolii, z czasów pre-islamskich. Wejścia do budynku strzegą dwa hetyckie lwy z VI wieku przed naszą erą.

Znajduje się tu wyjątkowy zbiór znalezisk z Babilonu, Sumeru, Egiptu oraz państwa Hetytów, w tym kolekcja gliniany tabliczek, z których najciekawsza jest kopia tablicy zawierającej traktat pokojowy po słynnej bitwie pod Kadesz, gdzie zmierzyły się siły egipskie i hetyckie. Nam najbardziej do gustu przypadły ceramiczne wizerunki zwierząt pochodzące ze bramy bogini Isztar w Babilonie.

Po przeciwnej stronie dziedzińca, w budynku będącym wspaniałym przykładem neoklasycyzmu w tureckiej architekturze, mieści się właściwe Muzeum Archeologiczne (Arkeoloji Müzesi). Główną atrakcją tej ekspozycji są sarkofagi pochodzące z królewskiej nekropolii w Sydonie (obecnie na terenie Libanu). Zostały one wykopane przez samego Osmana Hamdiego i posłużyły jako kluczowy argument, który przekonał sułtana do wyrażenia zgody na założenie muzeum.

Inicjatywa Osmana Hamdiego była pierwszą próbą powstrzymania procederu wywożenia najcenniejszych obiektów archeologicznych z Imperium Osmańskiego, niestety nastąpiła zbyt późno, gdy wiele eksponatów było już w rękach Niemców czy Brytyjczyków.

Ekspozycja sarkofagów obejmuje również sarkofag licyjski wykonane z marmuru z wyspy Paros, sarkofag egipski, który został użyty dwukrotnie (ponownie przez króla Tabnita z Sydonu) oraz słynny sarkofag Aleksandra, nazywany tak nie od swojego użytkownika - króla Abdalonymosa z Sydonu, a od wspaniałych płaskorzeźb, które przedstawiają Aleksandra Macedońskiego podczas bitwy z Persami oraz polowanie na lwy.

Innym ciekawym eksponatem jest sarkofag płaczek, który, podobnie jak sarkofag Aleksandra, nosi jeszcze ślady oryginalnej farby. Jeżeli zastanawialiście się kiedyś, czy posągi lub płaskorzeźby starożytne były zawsze monochromatyczne, przedstawiona w muzeum rekonstrukcja oryginalnych kolorów sarkofagu Aleksandra może wprawić was w osłupienie.

W tym samym budynku możemy zobaczyć ciekawą kolekcję posągów rzymskich, jedną z głów oryginalnie zdobiących Kolumnę Wężową na Hipodromie oraz, co jest wielką rzadkością, mozaiki z VII wieku, które dotrwały do naszych czasów pomimo okresu obrazoburstwa w Bizancjum.

Warto również wspiąć się na wyższe piętra muzeum, gdzie wystawione są, między innymi, eksponaty wykopane w Troi, które stanowią wspaniałe uzupełnienie dla wycieczki do samego grodu króla Priama, oraz okazy frygijskie. Całość uzupełniają fragmenty z Ołtarza Zeusa Pergamońskiego, lew z Mauzoleum w Halikarnasie.

Ostatni budynek to Pawilon Fajansowy (Çinili Köşk Müzesi), który jest najstarszym z budynków muzeum, a jednocześnie jednym z najstarszych budowli z kompleksu pałacowego Topkapı. Powiada się, że jest najstarszą zachowaną turecką budowlą o przeznaczeniu świeckim w Istanbule. Zbudowany dla sułtana Mehmeta Zdobywcy służył kolejnym władcom jako miejsce rozrywki. Obecnie, jako część kompleksu muzealnego, mieści kolekcję ceramiki z terenów Imperium Osmańskiego.

Muzeum czynne jest codziennie za wyjątkiem poniedziałków, w godzinach od 8.30 do 17.00. Cena normalnego biletu wstępu w 2014 roku wynosi 15 TL. Aby trafić do muzeum należy wejść na pierwszy dziedziniec Pałacu Topkapı i skierować się w lewą stronę lub przejść z parku Gülhane. W muzeum obowiązuje zakaz używania statywów i lamp błyskowych.

Obejrzyj galerię zdjęć z Muzeum Archeologicznego w Istanbule.