Meczet Mevlevi (tr. Mevlevi lub Türbe Camii) był niegdyś ważną siedzibą zakonu mewlewitów, znanych również jako wirujący derwisze. Dotarli oni do Afyonu dzięki Sulatanowi Veledowi - najstarszemu synowi założyciela zakonu, Rumiego zwanego Mewlaną. Z czasem loża derwiszów w Afyonie stała się drugą największą na świecie, po Konyi.

Pierwszy meczet i pomieszczenia derwiszów powstały w Afyonie w XIII wieku. Jednakże oryginalne zabudowania, zbudowane z drewna, spłonęły, a następnie siedziba bractwa była wielokrotnie odbudowywana i przebudowywana. Stojący obecnie w tej lokalizacji meczet Mevlevi pochodzi z 1908 roku i został zbudowany na rozkaz sułtana Abdulhamida II. Meczet posiada dwie kopuły oraz dwa zadaszenia w kształcie piramidy.

Wnętrze meczetu jest skromie zdobione, ale przestronne i jasne. Mihrab i mimbar zostały wykonane z białego marmuru. Charakterystycznym elementem są stojące we wnętrzu grobowce wirujących derwiszów, przykryte zielonym suknem ozdobionym kaligrafią. Najlepsze widoki na pomieszczenie oferuje balkon na piętrze, który jest miejscem przeznaczonym na modlitwę dla kobiet.

Na terenie kompleksu, oprócz samego meczetu, znajdują się pomieszczenia zajmowane niegdyś przez wirujących derwiszów. Najważniejszy z nich to tzw. semahane czyli budynek, w którym derwisze odprawiali rytuał religijny nazywany sema - formę medytacji, składającą się m.in. z charakterystycznego tańca. Oprócz tego przy meczecie stoją budynki mieszkalne derwiszów, kuchnie i siedziba głównego szejka zakonu.

Obecnie pomieszczenia zakonu mewlewitów zostały odrestaurowane i przekształcone w muzeum w 2008 roku. Celem tej placówki jest przybliżenie zwiedzającym stylu życia zakonników.

W poszczególnych pokojach umieszczone zostały manekiny w strojach derwiszów, przedstawiające ich przy lekturze Koranu, medytacji i modlitwie. W gablotach ekspozycyjnych zgromadzono przedmioty codziennego użytku, ubrania i instrumenty muzyczne, a całości dopełnia wystawa fotografii.

Przy meczecie znajduje się także cmentarz, na którym oprócz derwiszów pochowana została Fatma Zehra, matka XIX-wiecznego poety i myśliciela osmańskiego - Namıka Kemala. Jej nagrobek został odrestaurowany w 1983 roku.

Informacje praktyczne

Meczet Mevlevi położony jest w zachodniej części Afyonu, przy ulicy Zaviye Türbe Caddesi, w cieniu słynnej twierdzy górującej nad miastem. Wstęp do działającego na jego terenie muzeum jest bezpłatny. Meczet nadal służy wiernym, więc podczas wizyty należy przestrzegać zasad zwiedzania meczetów.