Poniższe opracowanie ma charakter skrótowy i mocno upraszczający zawikłane relacje językowe i religijne wśród społeczności kurdyjskich. Ma na celu udzielenie pomocy osobom, które wybierają się na tereny zamieszkane przez Kurdów i chcą uzyskać pewne rozeznanie w tamtejszych uwarunkowaniach kulturowych.

Języki, którymi posługują się Kurdowie

W wielkim skrócie rzecz ujmując Kurdowie mówią językiem kurdyjskim. Należy on do języków indoeuropejskich i dzieli się na kilka dialektów. Główne dialekty języka kurdyjskiego, które są czasami traktowane jako odrębne języki to:

• kurmandżi - dialekt północnokurdyjski
• sorani - dialekt środkowokurdyjski
• dialekt południowokurdyjski

Dodatkowe komplikacje wprowadza sposób zapisu używany przez Kurdów. Posługują się trzema metodami:

• zmodyfikowanym alfabetem arabskim - w Iranie i w Iraku
• alfabetem łacińskim - w Turcji oraz w Syrii
• zmodyfikowaną cyrylicą - na terenach dawnego ZSRR

Wyznania religijne Kurdów

Większość Kurdów jest muzułmanami sunnickimi, a dokładniej - szafitami. Popularne jest wśród nich praktykowanie sufizmu czyli nurtu mistycyzmu islamskiego. Istnieją również Kurdowie, którzy są muzułmanami szyickimi - żyją w niektórych prowincjach Iranu i w południowo-wschodnim Iraku. W końcu częśc Kurdów jest alewitami - wyznawcami wyznania specyficznego dla Turcji. Alewizm łączy anatolijską, ludową odmianę szyizmu z praktykami sufizmu takimi jak bektaszyzm (niegdyś wpływowy wśród janczarów).

Drugą religią wyznawaną przez Kurdów jest jazydyzm. To religia synkretyczna, łącząca elementy chrześcijańskie, muzułmańskie, zaratusztriańskie, judaistyczne i inne. Podstawą religii jest wiara, że Bóg stworzył świat i oddał go pod opiekę siedmiu świętym bytom (aniołom), z których najważniejszy nazywa się Melek Taus (czyli Anioł-Paw). Kurdyjscy wyznawcy jazydyzmu żyją na terenach pogranicznych między Irakiem, Iranem, Turcją, Syrią, Armenią i Gruzją. Ich liczbę szacuje się na 500 tysięcy.

Trzecia religia, której wyznawcami są Kurdowie to zaratusztrianizm (zoroastryzm), jedna z najstarszych religii monoteistycznych świata, która wywarła ogromny wpływ na ukształtowanie się zarówno judaizmu, jak i chrześcijaństwa oraz islamu. Bogiem w zoroastryzmie jest Ahura Mazda, a jego negatywnym odbiciem - Angra Mainju. Ilość Kurdów wyznających zoroastryzm nie jest znana, ale wiadomo, że są bardzo aktywni, budują nowe świątynie i próbują nawracać wyznawców innych religii.

Wśród Kurdów jest około 200 tysięcy wyznawców judaizmu, mieszkających obecnie głównie w Izraelu.

Społeczność kurdyjskich chrześcijan liczy dziesiątki tysięcy osób, które zamieszkują głównie tereny Republiki Tureckiej.