Tumulus w Dardanos uważany jest z jedno z najważniejszych odkryć archeologicznych na terenie Troady. Pomimo ogromnego znaczenia tego miejsca pochówku oraz odkrytych w nim przedmiotów nie istnieje wiele systematycznych opracowań jego dotyczących. Co więcej, odwiedziny w miejscu tego ważnego odkrycia mogą okazać się również dość rozczarowujące. Znacznie bardziej interesujące okazują się złote skarby z Dardanos wystawione w Muzeum Archeologicznym w Çanakkale.

Korytarz wiodący do tumulusa w Dardanos

Kontrast pomiędzy wyobrażeniami dotyczącymi tumulusa wyniesionymi z odwiedzin w muzeum, jak również pobudzonymi całkowicie fikcyjną, ale niezwykle ciekawą powieścią przygodową Złote korony księcia Dardanów jest ogromny. Tumulus Dardanosa to niepozorny pagórek zarośnięty chwastami, ukryty w lasku i rzadko odwiedzany przez turystów. Wejścia do wnętrza grobowca bronią solidne kraty, przez które można zajrzeć do środka.

Zakratowane wejście do grobowca w Dardanos

Przeczytajcie recenzję powieści przygodowej Złote korony księcia Dardanów.

Tumulus Dardanos został odkryty w 1959 roku. Jest to kamienny grobowiec ukryty pod sztucznym kopcem ziemnym. Grobowiec składa się z korytarza, przedsionka i komory grobowej. Korytarz czyli tzw. dromos został zbudowany z bloków kamiennych. Dromos nie posiada zadaszenia. Od przedsionka (westybulu) oddziela go otwór wejściowy o kształcie trapezu. Między przedsionkiem a komorą grobową znajduje się kolejny otwór drzwiowy, tym razem o kształcie prostokątnym. Grobowiec jest zorientowany wzdłuż osi północny-zachód - południowy-wschód i mierzy 12,40 metrów długości. Wysokość komory grobowej wynosi 3,45 metrów, poprzedzające ją korytarz i przedsionek są niższe.

Komora grobowa tumulusa w Dardanos

Inskrypcje na ścianach grobowca wskazują, że został on wybudowany pod koniec VI wieku p.n.e. przez bogatego obywatela Dardanos nazywanego Skamandrios lub też w jego imieniu. Tumulus był miejscem pochówku przez długi okres, bo aż do I lub II wieku n.e. Gdy przestano go w tym celu używać, wejście do korytarza zostało zamknięte przez głazy i z zewnątrz zamaskowane przez ziemię i gruz.

Przedsionek tumulusa w Dardanos

W komorze grobowej znajdowały się trzy kamienne ławy nazywane po grecku klinai, ustawione w kształt litery U wzdłuż ściany tylnej i ścian bocznych komory. Znalezione podczas wykopalisk 42 ludzkie czaszki pozwoliły na wyciągnięcie wniosku, że na tych kamiennych ławach kładziono ciała zmarłych. W grobowcu znaleziono również urny zawierające ludzkie szczątki oraz prochy z kremacji.

Ważną zawartością grobowca były również dary pogrzebowe. Znaleziono ich około 470, w tym figurki z terakoty, lampy oliwne, buteleczki na perfumy, fragmenty odzieży wełnianej, koszyki, drewniane instrumenty muzyczne i fragmenty mebli. Wśród tych przedmiotów wyróżniają się wyroby z metali. Ich zbiór, liczący 85 elementów, składa się z biżuterii oraz przedmiotów użytkowych wykonanych ze złota, srebra, brązu, żelaza oraz ołowiu.

Posążek Afrodyty znaleziony w Dardanos

Najbardziej spektakularnym odkryciem z tumulusa Dardanosa była kolekcja złotej biżuterii, w tym diademów, wieńców, medalionów, kolczyków, naszyjników i pierścieni, pochodzących głównie z okresu hellenistycznego.

Złoty diadem z tumulusa w Dardanos

O samym mieście Dardanos nie jest zbyt wiele wiadomo. Nigdy nie przeprowadzono systematycznych prac wykopaliskowych, które mogłyby odkryć pozostałości budynków miejskich. Wnioskując ze znalezionych fragmentów ceramiki zostało ono założone około VII-VI wieku p.n.e., czyli w czasach kolonizacji przez Greków z wyspy Lesbos terenów Troady. Wiadomo również, że w czasach dominacji Aten Dardanos płaciło trybut w wysokości jednego talentu Związkowi Morskiemu.

Korytarz prowadzący do tumulusa w Dardanos

Odkrycie tumulusa w Dardanos nastąpiło przez przypadek, podczas prac budowlanych dla pobliskiej fabryki cementu, prowadzonych w 1959 roku. Gdy znaleziono komorę grobową podjęte zostały prace archeologiczne zespołu badawczego złożonego z pracowników muzeów ze Stambułu i z Çanakkale, pod kierownictwem Rüstema Duyurana. Po długiej przerwie kolejny cykl wykopalisk przeprowadzony został w 1989 roku. Motywacją była wówczas próba okradzenia grobowca. Znaleziska odkryte podczas prac znajdują się w Muzeum Archeologicznym w Çanakkale.

Obejrzyjcie zdjęcia znalezisk z tumulusa w Dardanos wystawionych w Muzeum Archeologicznym w Çanakkale.

Korytarz prowadzący do tumulusa w Dardanos

Przeczytajcie więcej o Muzeum Archeologicznym w Çanakkale.